مسئله 1606- در واجب بودن امر به معروف و نهى
از منكر چند چيز شرط است:
اوّل: كسى كه مىخواهد امر و نهى كند، معروف
را از منكر تشخيص بدهد و بر كسى كه معروف و منكر را نمىداند، واجب نيست؛ ولى هر
مسلمانى بايد معروف و منكر در اسلام را بداند.
دوّم: احتمال بدهد امر و نهى او تأثير
مىكند، پس اگر بداند اثر نمىكند، واجب نيست.
صفحه 238
سوّم: بداند شخص معصيتكار بنا دارد كه معصيت
خود را تكرار كند، پس اگر احتمال عقلايى بدهد كه تكرار نمىكند، واجب نيست.
چهارم: در امر و نهى مفسدهاى نباشد، پس اگر
احتمال عقلايى بدهد كه اگر امر يا نهى كند براى خود يا ديگران ضرر قابل توجّهى
دارد، واجب نيست.
مسئله 1607- اگر معروف يا منكر از امورى باشد
كه شارع مقدّس به آن اهميّت زياد مىدهد، بايد ملاحظۀ اهميّت شود و مجرّد ضرر قابل
توجّه، موجب سقوط آن نمىشود.
مسئله 1608- اگر بدعتى در اسلام واقع شود
اظهار حقّ و انكار باطل واجب است، گرچه بدانند تأثير نمىكند.
مسئله 1609- اگر احتمال عقلايى داده شود كه
سكوت موجب آن مىشود كه منكرى معروف شود يا معروفى منكر شود يا موجب تقويت ظالم يا
موجب جرأت او و مانند آن شود، واجب است خصوصاً بر علماى اعلام اظهار حقّ و اعلام
آن، گرچه بدانند تأثير ندارد.
مسئله 1610- اگر ورود كسى در دستگاه دولتى
موجب شود كه از مفسدهها و منكراتى جلوگيرى شود، واجب است تصدّى آن امر، مگر آنكه
مفسدۀ اهمّى در آن باشد.